Verse I.130

Ratnagotravibhāga Root Verse I.130

Previous Verse

Next Verse

Verse I.130 Variations

रागद्विड् मोहतत्तीव्रपर्यवस्थान वासनाः
दृङ्मार्गभावनाशुद्धशुद्धभूमिगता मलाः

rāgadviḍ mohatattīvraparyavasthāna vāsanāḥ
dṛṅmārgabhāvanāśuddhaśuddhabhūmigatā malāḥ

E. H. Johnston as input by the University of the West.

ཆགས་དང་སྡང་དང་རྨོངས་དང་དེའི། །
ཀུན་ལྡང་དྲག་དང་བག་ཆགས་དང་། །
མཐོང་སྒོམ་ལམ་སྤང་མ་དག་དང་། །
དག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །

Dege, PHI, 120

Desire, hatred, ignorance,
Their intense outbursts, latent tendencies,
The stains pertaining to the paths of seeing and familiarization
As well as to the impure and the pure bhūmis

When the Clouds Part, Brunnhölzl, 400

貪瞋癡相續 及結使熏集
見修道不淨 及淨地有垢

http://cbetaonline.dila.edu.tw/en/T31n1611_p0837b12

L’attachement, l’aversion et la confusion,

Ainsi que leur vive émergence et leurs imprégnations,

De même que les souillures éliminées

sur les voies de vision et de méditation,

Ou encore sur les terre impures et les terres pures :

Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.

RGVV Commentary on Verse I.130

Tibetan
English
Sanskrit
Chinese

---

Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary

།དེ་ལ་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། པདྨའི་སྦུབས་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དགུ་བསྟན་པ། སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་དང་{br}སྡང་དང་རྨོངས་དང་དེའི། །ཀུན་ལྡང་དྲག་དང་བག་ཆགས་དང་། །མཐོང་སྒོམ་ལམ་སྤངས་མ་དག་དང་། །དག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །དྲི་མ་རྣམ་དགུ་པདྨ་ཡི། །སྦུབས་སོགས་དཔེས་ནི་རབ་བསྟན་ཏེ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་སྦུབས་ཀྱི་ནི། །དབྱེ་བས་བྱེ་བ་མཐའ་ལས་འདས། །

---

མདོར་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་པདྨའི་སྦུབས་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གློ་བུར་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ། །དགུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་བག་{br}ལ་ཉལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་བག་ལ་ཉལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། གཏི་མུག་བག་ལ་ཉལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དྲག་པོས་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་{br}ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་དང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། མ་དག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པ་དང་། དག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་གཟུགས་{br}དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་བག་ལ་ཉལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་{br}པ་བསོད་ནམས་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་འདོད་པའི་ཁམས་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ། མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པའི་ཤེས་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དྲག་པོས་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་{br}མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་{br}ཞེས་བྱའོ། །སློབ་པ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་། འཕགས་པའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སློབ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ས་དང་པོའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་མཐོང་བའི་ཤེས་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་

---

པའི་གང་ཟག་སློབ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྒོམ་པའི་ཤེས་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཐར་ཐུག་པར་མ་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་མི་{br}མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ས་གསུམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མ་དག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཐར་ཐུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ས་གསུམ་པ་སྒོམ་པའི་ཤེས་པའི་མི་མཐུན་པའི་{br}ཕྱོགས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ།

Now, what is the afflictiveness of the mind with regard to which the nine examples such as the sheath of a lotus were taught?

Desire, hatred, ignorance,

Their intense outbursts, latent tendencies,

The stains pertaining to the paths of seeing and familiarization

As well as to the impure and the pure bhūmis I.130

Are elucidated by the nine examples

Of the sheath of a lotus and so on,

But the cocoons of the proximate afflictions

In all their variety are infinite millions. I.131

{D109a} In brief, these nine afflictions always exist in an adventitious manner with regard to the naturally pure tathāgata element, just as the sheath of a lotus and so on do with regard to the image of a buddha and so on. Which are these nine? They are as follows. (1) The afflictions that are characterized as the latencies of desire, (2) those that are characterized as the latencies of hatred, (3) those that are characterized as the latencies of ignorance, (4) those that are characterized as the intense outbursts of desire, hatred, and ignorance, (5) those that consist of the ground of the latent tendencies of ignorance, (6) those to be relinquished through seeing, (7) those to be relinquished through familiarization, (8) those pertaining to the impure bhūmis, and (9) those pertaining to the pure bhūmis.

(1)–(3) Here, the afflictions in the mind streams of those free from mundane desire, which are the causes for the accumulation of immovable [karmic] formations, accomplish [rebirths in] the form [realm] and the formless realm, and are to be overcome by supramundane wisdom, are called "those that are characterized as the latencies of desire, hatred, and ignorance." (4) The [afflictions] in the mind streams of sentient beings who engage in desire and so on, which are the causes for the accumulation of meritorious and nonmeritorious [karmic] formations, accomplish only [rebirths in] the desire realm, and are to be overcome by the wisdom of familiarizing with the impurity [of the body] and so on, are called "those that are characterized as the intense outbursts of desire, hatred, and ignorance." (5) The [afflictions] in the mind streams of arhats, which are the causes for the operation of uncontaminated karma, accomplish a stainless body of a mental nature, and are to be overcome by the wisdom of the awakening of a tathāgata, are called "those that consist of the ground of the latent tendencies of ignorance." As for learners, they are twofold—ordinary beings and noble ones. Here, (6) the [afflictions] in the mind streams of the learners who are ordinary beings, which are to be overcome by the wisdom of first seeing the supramundane dharma, are called "those to be relinquished through seeing." {J68} {D109b} (7) The [afflictions] in the mind streams of the learners who are noble ones, which are to be overcome by the wisdom of familiarizing with the supramundane dharma as it was seen [on the path of seeing], are called "those to be relinquished through familiarization." (8) The [afflictions] in the mind streams of bodhisattvas who have not reached perfection, which are the antagonistic factors of the [first] seven kinds of wisdom bhūmis and are to be overcome by the wisdom of familiarization on the three bhūmis beginning with the eighth one, are called "those that pertain to the impure bhūmis." (9) The [afflictions] in the mind streams of bodhisattvas who have reached perfection, which are the antagonistic factors of the wisdom of familiarization on the three bhūmis beginning with the eighth one and are to be overcome by the wisdom of the vajra-like samādhi, are called "those that pertain to the pure bhūmis."

tatra katamaścittasaṃkleśo yamadhikṛtya navadhā padmakośādidṛṣṭāntadeśanā/

rāgadviḍ mohatattīvraparyavasthāna vāsanāḥ/

dṛṅmārgabhāvanāśuddhaśuddhabhūmigatā malāḥ//130//

padmakośādidṛṣṭāntairnavadhā saṃprakāśitāḥ/

aparyantopasaṃkleśakośakoṭyastu bhedataḥ//131//

samāsata ime na va kleśāḥ prakṛtipariśuddhe'pi tathāgatadhātau padmakośādaya iva buddhabimbādiṣu sadāgantukatayā saṃvidyante/ katame nava/ tadyathā rāgānuśayalakṣaṇaḥ kleśaḥ/ dveṣānuśayalakṣaṇaḥ/ mohānuśayalakṣaṇaḥ/ tīvrarāgadveṣamohaparyavasthānalakṣaṇaḥ/ avidyāvāsabhūmisaṃgṛhītaḥ/ darśanaprahātavyaḥ/ bhāvanāprahātavyaḥ/ aśuddhabhūmigataḥ/ śuddhabhūmigataśca/ tatra ye laukikavītarāgasāntānikāḥ kleśā āniñjyasaṃskāropacayahetavo rūpārūpyadhātunirvartakā lokottarajñānavadhyāsta ucyante rāgadveṣamohānuśayalakṣaṇā iti/ ye rāgādicaritasattvasāntānikāḥ puṇyāpuṇyasaṃskāropacayahetavaḥ kevalakāmadhātunirvartakā aśubhādibhāvajñānavadhyāsta ucyante tīvrarāgadveṣamohaparyavasthānalakṣaṇā iti/ ye'rhatsāntānikā anāsravakarmapravṛttihetavo vimalamanomayātmabhāvanirvartakāstathāgatabodhijñānavadhyāsta ucyante'vidyāvāsabhūmisaṃgṛhītā iti/ dvividhaḥ śaikṣaḥ pṛthagjana āryaśca/ tatra ye pṛthagjanaśaikṣasāṃtānikāḥ prathamalokottaradharmadarśanajñānavadhyāsta ucyante darśanaprahātavyā iti/ ya āryapudgalaśaikṣasāntānikā yathādṛṣṭalokottaradharmabhāvanājñānavadhyāsta ucyante bhāvanāprahātavyā iti/ ye'niṣṭhāgatabodhisattvasāntānikāḥ saptavidhajñānabhūmivipakṣā aṣṭāmyādibhūmitrayabhāvanājñānavadhyāsta ucyante'śuddhabhūmigatā iti/ ye niṣṭhāgatabodhisattvasāntānikā aṣṭamyādibhūmitrayabhāvanājñānavipakṣā vajropamasamādhijñānavadhyāsta ucyante śuddhabhūmigatā iti/ ete

云何自心染依自心染有九種喻謂萎華等應知偈言

貪瞋癡相續 及結使熏集 見修道不淨 及淨地有垢 萎華等諸喻 說九種相對 無邊煩惱纏 故說差別相

此偈明何義略說有九種煩惱於自性清淨如來法身界中如萎華等九種譬喻於諸佛等常外客相諸煩惱垢亦復如是於真如佛性常客塵相何等以為九種煩惱一者貪使煩惱二者瞋使煩惱三者癡使煩惱四者增上貪瞋癡結使煩惱五者無明住地所攝煩惱六者見道所斷煩惱七者修道所斷煩惱八者不淨地所攝煩惱九者淨地所攝煩惱此如是等九種煩惱以彼九種譬喻示現應知此明何義世間貪等眾生身中所攝煩惱能作不動地業所緣成就色界無色界果報出世間智能斷名為貪瞋癡使煩惱偈言貪瞋癡相續故又增上貪瞋癡眾生身中所攝

---

煩惱能作福業罪業行緣但能成就欲界果報唯有不淨觀智能斷名為增上貪瞋癡等結使煩惱偈言及結使故又阿羅漢身中所攝煩惱能作無漏諸業行緣能生無垢意生身果報唯如來菩提智能斷名為無明住地所攝煩惱偈言熏集故又有二種學人何等為二一者凡夫二者聖人凡夫身中所攝煩惱初出世間心見出世間法智能斷名為見道所斷煩惱偈言見道故聖人身中所攝煩惱如先見出世間法修道智能斷名為修道所斷煩惱偈言修道故又不究竟菩薩謂從初地乃至七地所攝煩惱七住地中所對治法八地已上三住地中修道智能斷名為不淨地所攝煩惱偈言不淨故又畢竟究竟菩薩身中所攝煩惱八地已上三地修道智所對治法金剛三昧智能斷名為淨地所攝煩惱偈言及淨地有垢故

Other English translations

Obermiller (1931)

Passion, hatred, infatuation,

Their outburst in a violent form.

The force of Transcendental Illusion,

The defilement that is extirpated by intuition,

And that removed by transic meditation,

The stains relating to the impure,

And to the pure Stages (of the Bodhisattva).

Takasaki (1966)

Desire, Hatred and Ignorance, and their intense outburst,

[Ignorance in] the form of Impression

The pollutions [which are to be removed by]

The Path of Perception and that of Practice,

And those remaining in the impure and the pure Stages [of Bodhisattva, respectively],

Fuchs (2000)

The nine aspects of defilement: desire, aversion,

and mental blindness, their fierce active state,

the remaining imprints [of unknowing], the defilements

to be abandoned on the paths of seeing and meditation,

and the defilements based upon the impure levels

and the pure levels respectively,

Textual sources

Commentaries on this verse

Academic notes