Verse II.55

Ratnagotravibhāga Root Verse II.55

Previous Verse

Next Verse

Verse II.55 Variations

अन्तःपुररतिक्रीडां नैष्क्रम्यं दुःखचारिकाम्
बोधिमण्डोपसंक्रान्तिं मारसैन्यप्रमर्दनम्

E. H. Johnston as input by the University of the West.

antaḥpuraratikrīḍāṃ naiṣkramyaṃ duḥkhacārikām
bodhimaṇḍopasaṃkrāntiṃ mārasainyapramardanam

E. H. Johnston as input by the University of the West.

།བཙུན་མོའི་འཁོར་དགྱེས་རོལ་པ་དང་།
།ངེས་འབྱུང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་།
།བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་།
།བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི།

Dege, PHI, 128

Enjoys entertainments in the circle of his queens,
Renounces [all of it], practices asceticism,
Reaches the seat of awakening,
Vanquishes the armies of Māra,

When the Clouds Part, Brunnhölzl, 425

Les plaisirs du gynécée,

Le renoncement, l’ascèse,

L’arrivée au Trône de l’Éveil,

La victoire sur les armées de Māra et l’Éveil parfait,

Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.

RGVV Commentary on Verse II.55

Tibetan
English
Sanskrit
Chinese

---

Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary

།ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པོ་འདིའི་དོན་ནི། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་འབྱུང་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་གང་བརྗོད་པ། །{br}མཆོག་ཏུ་མྱ་ངན་འདས་བསམ་མེད། །དགྲ་བཅོམ་སོ་སོའི་བདག་གྱུར་པ། །དེ་དབྱེ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་གྱི། །ཆོས་ཀྱིས་རབ་ཕྱེ་རང་བཞིན་ལ། །སོགས་པའི་སྐུ་གསུམ་དག་གིས་འཇུག །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །ངོ་

---

བོ་ཉིད་སྐུ་མཚན་ཉིད་ལྔ། །མདོར་ན་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ནི། །ལྡན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ། །འདུས་མ་བྱས་ཤིང་རྣམ་དབྱེར་མེད། །མཐའ་གཉིས་དག་ནི་རྣམ་པར་སྤང་། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྙོམས་འཇུག་གིས། །སྒྲིབ་གསུམ་ལས་ནི་ངེས་གྲོལ་ཏེ། །དྲི་མེད་རྣམ་པར་རྟོག་མེད་དང་། །{br}རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཕྱིར། །ཆོས་དབྱིངས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །དག་པའི་ཕྱིར་ནི་འོད་གསལ་བ། །གཞལ་མེད་གྲངས་མེད་བསམ་མེད་པ། །མཉམ་མེད་དག་པའི་མཐར་ཐུག་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ཡང་དག་པར། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལྡན་ཏེ། །རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར་དང་གྲངས་{br}མེད་ཕྱིར། །རྟོག་གེའི་ཡུལ་ནི་མིན་ཕྱིར་དང་། །འབའ་ཞིག་བག་ཆགས་བཅས་སྤངས་ཕྱིར། །གཞལ་མེད་ལ་སོགས་གོ་རིམས་བཞིན། །སྣ་ཚོགས་ཆོས་ལ་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད། །རང་བཞིན་ཆོས་ནི་སྣང་ཕྱིར་དང་། །ཐུགས་རྗེ་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ། །འགྲོ་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་ཕྱིར་{br}དང་། །རྣམ་པར་རྟོག་མེད་ལྷུན་གྲུབ་པར། །འདོད་པ་ཇི་བཞིན་ཡོངས་སྐོང་ཕྱིར། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས། །རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པར་གནས། །བརྗོད་སྟོན་མཛད་རྒྱུན་མི་འཆད་དང་། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་པ་དང་། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་མི་སྟོན་ལ། །{br}འདིར་ནི་སྣ་ཚོགས་རྣམ་ལྔར་བརྗོད། །ཇི་ལྟར་ཚོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ནོར་བུ་དེ་དངོས་མི་སྣང་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས། །ཁྱབ་བདག་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་ནས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་{br}ལས་མ་གཡོས་པར། །སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་དང་། །དགའ་ལྡན་ནས་ནི་འཕོ་བ་དང་། །ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་དང་། །བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང་། །བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱིས་དགྱེས་རོལ་དང་། །ངེས་འབྱུང་{br}དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། །བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པར་གཤེགས་མཛད་རྣམས། །ཡོངས་སུ་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། །མི་

---

རྟག་སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་དང་། །ཞི་བའི་སྒྲ་ཡིས་ཐབས་མཁྱེན་པས། །སེམས་ཅན་སྲིད་གསུམ་སྐྱོ་བསྐྱེད་ནས། །མྱ་ངན་འདས་ལ་རབ་འཇུག་མཛད། །ཞི་བའི་ལམ་ལ་རབ་ཞུགས་པ། །མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་འདུ་ཤེས་ཅན། །དམ་ཆོས་པདྨ་དཀར་ལ་སོགས། །{br}ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིས། །དེ་དག་ངར་འཛིན་ལས་བཟློག་སྟེ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཡོངས་བཟུང་བས། །ཐེག་པ་མཆོག་ལ་སྨིན་མཛད་དེ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཏོ། །ཟབ་དང་མཐུ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །བྱིས་པ་དོན་མཐུན་རབ་འདྲེན་ཕྱིར། །འདི་དག་གྲངས་བཞིན་{br}ཟབ་པ་དང་། །རྒྱ་ཆེའི་བདག་ཉིད་ཆེར་ཤེས་བྱ། །འདི་ནི་དང་པོའི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །ཕྱི་མ་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གཟུགས་གནས་བཞིན། །དང་པོ་ལ་ནི་ཐ་མ་གནས།

No English commentary defined.

eṣāṃ khalu caturṇāṃ ślokānāṃ piṇḍārtho viṃśatiślokairveditavyaḥ/

yattadbuddhatvamityuktaṃ sarvajñatvaṃ svayaṃbhuvām/

nirvṛtiḥ paramācintyaprāptiḥ pratyātmaveditā//42//

tatprabhedastribhiḥ kāyairvṛttiḥ svābhāvikādibhiḥ/

gāmbhīryaidāryamāhātmyaguṇadharmaprabhāvitaiḥ//43//

tatra svabhāvikaḥ kāyo buddhānāṃ pañcalakṣaṇaḥ/

pañcākāraguṇopeto veditavyaḥ samāsataḥ//44//

asaṃskṛtamasaṃbhinnamantadvayavivarjitam/

kleśajñeyasamāpattitrayāvaraṇaniḥsṛtam//45//

vaimalyādavikalpatvādyogināṃ gocaratvataḥ/

prabhāsvaraṃ viśuddhaṃ ca dharmadhātoḥ svabhāvataḥ//46//

aprameyairasaṃkhyeyairacintyairasamairguṇaiḥ/

viśuddhipāramīprāptairyuktaṃ svābhāvikaṃ vapuḥ//47//

udāratvādagaṇyatvāt tarkasyāgocaratvataḥ/

kaivalyādvāsanocchitteraprameyādayaḥ kramāt//48//

vicitradharmasaṃbhogarūpadharmāvabhāsataḥ/

karuṇāśuddhiniṣyandasattvārthāsraṃsanatvataḥ//49//

nirvikalpaṃ nirābhogaṃ yathābhiprāyapūritaḥ/

cintāmaṇiprabhāvarddheḥ sāṃbhogasya vyavasthitiḥ//50//

deśane darśane kṛtyāsraṃsane'nabhisaṃskṛtau/

atatsvabhāvākhyāne ca citratoktā ca pañcadhā//51//

raṅgapratyayavaicitryādatadbhāvo yathā maṇeḥ/

sattvapratyayavaicitryādatadbhāvastathā vibhoḥ//52//

mahākaruṇayā kṛtsnaṃ lokamālokya lokavit/

dharmakāyādaviralaṃ nirmāṇaiścitrarūpibhiḥ//53//

jātakānyupapattiṃ ca tuṣiteṣu cyutiṃ tataḥ/

garbhā[va]kramaṇaṃ janma śilpasthānāni kauśalam//54//

antaḥpuraratikrīḍāṃ naiṣkramyaṃ duḥkhacārikām/

bodhimaṇḍopasaṃkrāntiṃ mārasainyapramardanam//55//

saṃbodhiṃ dharmacakraṃ ca nirvāṇādhigamakriyām/

kṣetreṣvapariśuddheṣu darśayatyā bhavasthite//56//

anityaduḥkhanairātmyaśāntiśabdairupāyavit/

udvejya tribhavāt sattvān pratārayati nirvṛttau//57//

śāntimārgāvatīrṇāśca prāpyanirvāṇasaṃjñinaḥ/

saddharmapuṇḍarīkādidharmatattvaprakāśanaiḥ//58//

pūrvagrahānnivartyaitān prajñopāyaparigrahāt/

paripācyottame yāne vyākarotyagrabodhaye//59//

saukṣmyāt prabhāvasaṃpatterbālasārthātivāhanāt/

gāmbhīryau dāryamāhatmyameṣu jñeyaṃ yathākramam//60//

prathamo dharmakāyo'tra rūpakāyau tu paścimau/

vyomni rūpagatasyeva prathame'ntyasya vartanam//61//

No Chinese commentary defined.

Other English translations

Textual sources

Commentaries on this verse

Academic notes